Teraz pora trochę cofnąć się w czasie. Przynajmniej 15 lat. To konieczne do właściwego ocenienia tej książki. Bo to książka dla dziewcząt, właśnie mniej więcej trzynastoletnich (tutaj dzięki tym dwóm danym jakiś ambitny matematyk obliczy zaraz mój wiek). I im właśnie mogę ją polecić. Tytuł prosty, bez udziwnień, i już dzięki niemu wiemy, o czym będzie mowa. Książka Pewna siebie dziewczyna napisana została przez Katty Kay i Claire Shipman – dziennikarki, korespondentki i równocześnie przyjaciółki. Za swój cel postawiły uczyć dziewczęta bycia silnymi.
Budować pewność siebie
I z pewnością ta książka przyda się nie tylko nieśmiałym nastolatkom, ale też tym, które zmagają się z niskim poczuciem własnej wartości wynikającym często z takiego, a nie innego wychowania. Autorki uważają, że zbudowanie pewności siebie w nastoletnim wieku sprawi, że dorosłe życie stanie się dla kobiet łatwiejsze. A pewność siebie to nie tylko odwaga działania. To także budowa asertywnej postawy, dzięki której wrażliwe dziewczęta przestaną się poświęcać i przedkładać potrzeby innych nad własne. I oczywiście jest to bardzo potrzebne, o czym świadczy ilość dorosłych uczęszczających na terapię, ilość osób poszukujących wskazówek jak stać się bardziej pewnym siebie czy jak pokochać siebie.
Przystępnie o psychologii
Oczywiście książka swoją formą dostosowana jest do wieku czytelniczek – a więc zawiera nie tylko opowieści o rówieśniczkach, ale także kolorowe rysunki, komiksy oraz quizy, dzięki którym młode czytelniczki mogą łatwiej przyswoić sobie wszystko to, co próbują przekazać autorki. Psychologiczne prawdy zostają przedstawione w przystępny sposób.
Czytelniczki przypomną sobie, że to działanie, a nie myślenie o działaniu buduje wiarę w siebie. Nawet jeśli działanie staje się porażką. Chodzi bowiem o samą drogę, a nie efekt. To właśnie dzięki podejmowaniu nowych wyzwań (na miarę swoich możliwości, niekoniecznie od razu megaambitnych) nastolatka może stać się pewna siebie, aktywna, kreatywna i szczęśliwa.
Bezpieczne ryzykowanie
Oczywiście dorosłym autorkom łatwo pisać, działaj, podczas gdy nastolatki często po prostu paraliżuje strach przed ośmieszeniem się, porażką. I tu właśnie Kay i Shipman za pomocą opowieści pokazują, jak przekonać samą siebie, że warto zaryzykować. Przedstawiają też siedmiostopniowy plan, który pozwoli pokonać początkowy strach. I, co nie jest niczym dziwnym, jest to identyczne planowanie jak to, które poznajemy w poradnikach o rozwoju osobistym. Czyli typowe podziel cel na mniejsze zadania, wizualizuj, ucisz wewnętrznego krytyka itd. I właśnie to pokazuje, że dzięki tej książce nastolatki będą miały podkład pod dorosłe życie, w którym działanie okaże się już o wiele łatwiejsze.
Asertywność i odstresowywanie mózgu
Oczywiście, co zaznaczają autorki, nowe wyzwania powinny być bezpieczne. Dlatego Kay i Shipman uczą nastolatki, jak rozpoznawać, czy dane działanie to mądre ryzyko. Pokazują też, dlaczego warto być asertywną i nie zawsze wykonywać to, do czego namawiają inni. Mówią, dlaczego ruminacja do niczego się nie przydaje. (O wewnętrznej paplaninie rodzice nastolatek mogą zaś przeczytać we wcześniej recenzowanej przeze mnie książce pt. Sprawność emocjonalna). Mówią też, dlaczego porażki są przydatne i w jaki sposób uporać się z negatywnymi emocjami przez nie wywołanymi. Te metody odstresowywania mózgu przydałyby się niejednej dorosłej osobie.
Wychowanie a pewność siebie
Autorki zwracają uwagę na fakt, że jesteśmy wychowywane w patriarchalnej kulturze, która stereotypizuje płcie. Dziewczynki zatem rzadziej sprawiają kłopoty i zwykle lepiej się uczą. Mają pomagać w wychowaniu młodszego rodzeństwa. Muszą spełniać oczekiwania dorosłych, być grzeczne i odpowiedzialne. Nie powinny wchodzić na drzewa. Chłopcy zaś, aby dokuczyć kolegom, używają sformułowań: nie zachowuj się jak dziewczyna, biegasz jak dziewczyna, grasz jak dziewczyna itd. Inne traktowanie chłopców i dziewczyn widać też w reklamach – dziewczynki mają nosić różowe sukieneczki i mają się stroić jak mama.
Szkodliwe schematy
W życiu codziennym komplementuje się je za wygląd, a nie za inteligencję, kompetencje, działanie, wiedzę. WIELKI PLUS dla autorek za zwrócenie uwagi młodych dziewcząt na ten problem. Być może dzięki temu wiele z nich nie będzie w starszym wieku zmagać się z obsesją piękna. (Zobacz recenzję książki Renee Engeln. 92% nastolatek nie jest zadowolonych ze swojego wyglądu!). Wskazują, że dążenie do ideału to droga bez końca, a cel nigdy nie zostanie osiągnięty. Czytelniczki dowiedzą się zatem, dlaczego perfekcjonizm nie jest kluczem do sukcesu i w jaki sposób wydostać się ze szkodliwych schematów myślowych.
Co z tym gender
Kolejny ważny temat podjęty w tej książce – to ten ‘straszny’ dziś gender. Autorki w prosty i przystępny sposób wskazują, że bycie sobą jest jedyną słuszną, bezpieczną psychologicznie ścieżką, a wszelkie próby dostosowania się do społeczeństwa, mimo że wewnątrz czuję inaczej, skończą się psychicznym cierpieniem. Kay i Shipman wskazują, że tożsamość płciowa nie musi być zgodna z płcią biologiczną. I że to nie jest powodem dla ubliżania i krytykowania takich osób.
Relacje online
W takiej książce nie można było pominąć też wpływu mediów społecznościowych na rozwój psychiczny młodych ludzi. Według statystyk 92% nastolatków jest online każdego dnia. Równocześnie większość z nich zdaje sobie sprawę z tego, że relacje online są mniej autentyczne i szczere. (Ta świadomość nie zmienia jednak faktu, że większą część swojego życia prowadzą w onlajnach). Autorki zwracają uwagę na problem cyberdręczenia i opisują, jak można sobie z nim radzić.
Pewna siebie dziewczyna to książka skrojona na miarę potrzeb współczesnych nastolatek. Gdyby jeszcze tylko czytały książki:-)