nieświadomość • Blog o dobrych książkach

Czy wolna wola istnieje, jeżeli rządzą nami biologiczne algorytmy? Czy naprawdę decyzje są podejmowane przez nas świadomie? Jak działa mózg na co dzień? Jak reagujemy, skąd biorą się emocje? Na te i inne pytania próbuje odpowiedzieć Michael Gazzaniga – zajmujący się neuronauką już od ponad 50 lat – w książce Kto tu rządzi – ja czy mój mózg? Neuronauka a istnienie wolnej woli, która została wydana w 2012 roku (zatem prezentowane w niej poglądy naukowe są jeszcze aktualne:)). Obecnie neuronauka traktuje mózg jak maszynę, która po prostu odbiera bodźce z otoczenia i odpowiednio je przetwarza, a nasza wolna wola to jedynie złudzenie, bo nieświadomi jesteśmy zachodzących wewnątrz nas procesów biologicznych. Śmiało w tym miejscu można zacytować klasyka, Greka Zorbę, głównego bohatera powieści Kazantzakisa o tym samym tytule: Widzisz, jak dziwną maszyną jest człowiek? Pakujesz w nią chleb, wino, ryby, rzodkiewki, a wychodzą z niej westchnienia, śmiech, sny; cała fabryka! ;).

Wystarczy jedno słowo: „psychoanaliza”, a już pewnie niemal każdy z nas widzi przed swoimi oczami Freuda. Jego teoria odnosząca się do seksualności, instynktów i „brudnej” strony człowieka ma wzięcie po dziś dzień – nic dziwnego, lubimy tego rodzaju sensacje. Z tego samego powodu tyle miejsca w wieczornych wiadomościach zajmują informacje o gwałtach, zabójstwach i innych złych czynach – karmimy zło w sobie, ale zachowując odpowiedni dystans. Zachwycamy się Freudem i jego teorią o libido i seksualnych wyparciach, bo to zaspokaja naszą potrzebę fascynacji czymś „złym” (oczywiście wtedy, gdy tą teorią można wyjaśnić zachowanie innych, gdyż my sami przecież zawsze jesteśmy czyści jak łza;-)). I na ego i superego nasza wiedza o psychoanalizie przeważnie się kończy. Może znamy jeszcze jedno nazwisko.

Continue reading “Przełom cywilizacji”